ประวัติความเป็นมา (ตำนาน)
องค์พระเจ้าทองทิพย์ ท่านประดิษฐานอยู่กลางป่าซึ่งมีเถาวัลย์ป่าไม้ปกคลุม
เมื่อสมัยก่อนปี พ.ศ. ๒๔๓๙ (ประมาณ ๑๑๕ ปี) ครูบาใจ๋ อุตตมา ได้เดินเข้าป่ามาพบองค์พระเจ้าทองทิพย์ และเจดีย์เก่าแก่ และองค์พระใหญ่ ทั้ง ๓ อยู่ใกล้ๆ กัน ครูบาใจ๋ ได้เชิญชวนชาวบ้านสันทรายไป ถางป่า หญ้าที่รกรุงรัง ทำความสะอาดและได้ก่อกำแพงล้อมรอบ (ต่อมาเป็นวัดดอยน้อย) ซึ่งครูบาใจ๋เป็นเจ้าอาวาสประจำอยู่วัดนี้
ครูบาใจ๋ อุตตมา อายุขัย ๘๘ ปี พรรษา ๖๖ ท่านมรณภาพในปี พ.ศ. ๒๕๐๗ หลังจากครูบาใจ๋ มรณภาพ ไม่มีพระองค์ไหนอยู่ประจำวัดดอยน้อยได้เลย จึงเป็นวัดร้างในเวลาต่อมา หลังจากนั้นชาวบ้านจึงสร้างวัดสันทรายขึ้นมาใหม่อีกแห่ง สร้างขึ้นใจกลางหมู่บ้าน และอัญเชิญพระเจ้าทองทิพย์จากวัดดอยน้อยมาประดิษฐานอยู่ที่วัดสันทราย แต่องค์พระใหญ่ และเจดีย์พระธาตุ อยู่วัดดอยน้อยเหมือนเดิม และเมื่อประมาณ ๔ ปีที่ผ่านมาชาวบ้านได้เชิญชวนชาวบ้านทั้งในหมู่บ้านและต่างหมู่บ้านมาทำบุญเรียกตามภาษาท้องถิ่นว่า “เข้าก๋ำ” หมายถึง อยู่จำศีลกินนอนที่วัด และสวดมนต์ภาวนา 1 เดือน หลังจากนั้นก็มีพระทีจะมาประจำอยู่ โดยไม่มีปัญหาแต่อย่างใด
ตำนานที่เล่าสืบมา
สมัยเจ้าเมืองลำปาง ท่านมาพบเจอองค์พระเจ้าทองทิพย์ เกิดศรัทธา และอยากขอไปประดิษฐานอยู่ในคุ้มวังท่าน จึงขอชาวบ้านแต่ชาวบ้านต้องให้โดยจำยอม แท้จริงคือไม่กล้าปฏิเสธเจ้าเมือง เจ้าเมืองลำปางจึงให้อำมาตย์เสนาประมาณ ๒๐คน ทำแคร่ไม้ เพื่อยกหามองค์พระเจ้าทองทิพย์แต่ยกไม่ขึ้น จึงเพิ่มคนเป็น ๓๐ กว่าคน จึงยกขึ้น และระหว่างทางจากบ้านสันทราย ไปวังเจ้าเมืองซึ่ง (เป็นในเมือง) ปัจจุบัน ประมาณ ๑๒ กิโล ปรากฏระหว่างทางที่ยกองค์ท่านไป แคร่ไม้ได้หัก เป็นระยะๆ ตลอดทาง จึงทำไม้ใหม่เปลี่ยนไปตลอดทางอย่างทุลักทุเล ซึ่งพอองค์พระเจ้าทองทิพย์ประดิษฐานอยู่ในวังเจ้าเมืองลำปางได้ ๔ วัน เจ้าเมืองป่วยหนัก มีเม็ดผื่นขึ้นเต็มตัวรักษาไม่หาย จึงเกรงกลัว เลยส่งข่าวให้ชาวบ้านสันทรายมารับองค์พระเจ้าทองทิพย์กลับคืนวัดเดิม ซึ่งมีผู้ชายไปยกหามแค่ ๖ คน ระหว่างทางไม้ไม่หักเลย ยกหามจากในวังเจ้าเมืองถึงวัดสันทราบอย่างอัศจรรย์ใจกันทั้งหมู่บ้าน จึงเกิดความศรัทธาและเคารพพระเจ้าทองทิพย์เป็นอย่างมาก
สมัยเจ้าเมืองลำปาง ท่านมาพบเจอองค์พระเจ้าทองทิพย์ เกิดศรัทธา และอยากขอไปประดิษฐานอยู่ในคุ้มวังท่าน จึงขอชาวบ้านแต่ชาวบ้านต้องให้โดยจำยอม แท้จริงคือไม่กล้าปฏิเสธเจ้าเมือง เจ้าเมืองลำปางจึงให้อำมาตย์เสนาประมาณ ๒๐คน ทำแคร่ไม้ เพื่อยกหามองค์พระเจ้าทองทิพย์แต่ยกไม่ขึ้น จึงเพิ่มคนเป็น ๓๐ กว่าคน จึงยกขึ้น และระหว่างทางจากบ้านสันทราย ไปวังเจ้าเมืองซึ่ง (เป็นในเมือง) ปัจจุบัน ประมาณ ๑๒ กิโล ปรากฏระหว่างทางที่ยกองค์ท่านไป แคร่ไม้ได้หัก เป็นระยะๆ ตลอดทาง จึงทำไม้ใหม่เปลี่ยนไปตลอดทางอย่างทุลักทุเล ซึ่งพอองค์พระเจ้าทองทิพย์ประดิษฐานอยู่ในวังเจ้าเมืองลำปางได้ ๔ วัน เจ้าเมืองป่วยหนัก มีเม็ดผื่นขึ้นเต็มตัวรักษาไม่หาย จึงเกรงกลัว เลยส่งข่าวให้ชาวบ้านสันทรายมารับองค์พระเจ้าทองทิพย์กลับคืนวัดเดิม ซึ่งมีผู้ชายไปยกหามแค่ ๖ คน ระหว่างทางไม้ไม่หักเลย ยกหามจากในวังเจ้าเมืองถึงวัดสันทราบอย่างอัศจรรย์ใจกันทั้งหมู่บ้าน จึงเกิดความศรัทธาและเคารพพระเจ้าทองทิพย์เป็นอย่างมาก
*******************************************